کوتاه بنویسید
ارسطو میگوید: «اثر هنری، اثری است که نه بتوان چیزی از آن کم و نه چیزی به آن اضافه کرد.»
یک نویسنده و بهویژه یک روزنامهنگار، علاوه بر اینکه باید تلاش کند مفهوم و پیام خود را به طور کامل به مخاطب منتقل کند، ضروری است برای تحقق هدف خود از حداقل واژهها بهره ببرد. اینجاست که نویسنده بزرگی چون ارنست همینگوی که البته تجربه روزنامهنگاری نیز دارد، میگوید: «نوشتن یک جمله درست، سختترین کار دنیاست.» خود او، شاهکارش یعنی کتاب «پیرمرد و دریا» را اینگونه آغاز میکند: «پیرمردی تنها در قایقی در گلفاستریم ماهی میگرفت و اکنون هشتاد و چهار روز بود که هیچ ماهیای نگرفته بود.»
مشاهده میکنید او ابتدای کتاب خود را همانند یک لید در خبری به سبک هرم وارونه آغاز کرده است و در حداقل واژهها، خواننده را با کلیت ماجرا آشنا میکند. این به نوعی همان تعریفی است که ما از لید داریم؛ یعنی مهمترین عناصر خبر را در حداقل واژهها بیان کنیم، بهگونهای که حتی خواننده با یک نفس بهراحتی بتواند آن را بخواند. اما واقعیت این است که این اصل را باید به تمام خبر نیز تعمیم دهیم.
شما اگر بهترین و لذیذترین غذای دنیا را در رستوران خود سِرو کنید ولی آن را به صورتی مناسب تزئین نکنید، با اقبال زیادی از سوی مشتریان مواجه نخواهید شد. واقعیت این است که در مورد خبر نیز چنین وضعیتی حاکم است. در بیشتر موارد اگر شما خبری داشته باشید که سرشار از ارزشهای خبری باشد ولی به «تیتر»،«لید»،«زیبانویسی»، «کوتاهنویسی» و «ایجاز» در آن توجه نکرده باشید، خبر شما بهویژه در محیط وب شانس کمی برای دیده شدن و از آن مهمتر، خوانده شدن دارد.
پس اگر هدفمان از نوشتنِ مطلب تاثیرگذاری در مخاطب است، بیاییم با کوتاهنویسی شانس خواندن مطالبمان را افزایش دهیم و در میان ارزشهای خبری گوناگون، «کوتاهنویسی» را نیز به رسمیت بشناسیم.
* علیرضا کتابدار