چهار عامل عمده در تیترزنی موثر است:
1- خط مشی رسانه: خط مشی رسانه را معمولا صاحبان نشریه و مدیران مسئول یا سردبیران تعیین میکنند.
بعضی از نشریات سعی میکنند در چارچوب های رسمی حرکت کنند و از تیترهای جنجالی پرهیز کنند. اما بعضی ها خط مشیی کاملا به عکس دارند.
برای شناختن خط مشی یک رسانه، باید برای یک دوره زمانی مشخص آن نشریه را زیر نظر داشت و بررسی کرد، اما مقایسه تیترهای روزنامه ها درباره واقعه ای خاص، خیلی زودتر میتواند این موضوع را روشن کند.
مثال1:
1- تیترهای زیر را کوتاه کنید.
1-1- 1/5 میلیون تومان وام بی‌بهره برای تأمین شغل پنج ساله معلولان و مددجویان
1-2- کویت عراق را به زیر پا گذاشتن تصمیمات سازمان ملل در مورد مرزهای دو کشور متهم کرد
پاسخ‌ها:
1-1- با روش حذف کلمات اضافی: وام بی‌بهره برای تأمین شغل معلولان و مددجویان
1-2- با استفاده از روتیتر: در رابطه با اختلافات مرزی/ کویت، عراق را به نقض تصمیمات سازمان ملل متهم کرد
چهار قاعده در لید
1- لید نباید با نقل قول آغاز شود
2- لید همیشه باید مستند باشد
3- لید نباید طولانی تر از سه یا چهار خط باشد
4- لید باید کل داستان را در یک پاراگراف خلاصه کند
نوشتن لید
برای نوشتن لید، ابتدا سعی کنید جواب مناسبی برای سوالات زیر داشته باشید:
قضیه چیه؟
تیتر بدون فعل به ویژه برای مطالب خبری غلط است.
چون تیتر بدون فعل شعار است.
اما سؤال: پس چرا اکثر تیترهای صفحه اول روزنامه بدون فعل است؟
مانند: «استعفای 4 وزیر کابینه»
این تیتر فعل دارد. فعل در درون تیتر مستتر است. اگر شما از مخاطب
بپرسید از این تیتر چه برداشتی دارد، می گوید یعنی 4 وزیر کابینه استعفا
دادند. تیتر بدون فعل تیتری است که بشود برای آن فعل‌های متعدد گذاشت. مثل
این تیتر :« بزرگترین اقدام تروریستی در لندن» این تیتر بدون فعل و غلط است
چرا که می توانیم بگوییم خنثی شد یا بگوییم 75 کشته برجای گذاشت.
با این توضیح اگر کسی سوال کند آیا «تیتربا فعل در پایان» بهتر است یا تیتری که فعل در درونش مستتر باشد باید گفت حکم کلی نمی‌شود صادر کرد، برخی مواقع این خوب است و برخی مواقع آن.
اما راهکار این است که تأثیرگذاری و ضرب‌آهنگ تیتر مورد توجه قرار گیرد. گاهی تأثیرگذاری یک تیتر با فعل پنهان میتواند بیشتر از یک تیتر با فعل باشد.
برای مثال:
نیروی انتظامی به محتکران و سارقان مسلح هشدار داد
هشدار نیروی انتظامی به محتکران و سارقان مسلح
تیتر دوم زهر بیشتری دارد و تأثیرگذاری آن به مراتب نسبت به تیتر اول بیشتر است.
منابع:
همشهری - دکتر احمد توکلی
کتاب ویراستاری و مدیریت اخبار - دکتر احمد توکلی
کدام تیتر برای صحفه اول نشریه مناسب است؟
یا به عبارت دیگر چه تیتری را برای صحفه اول نشریه انتخاب کنیم؟
پاسخ این سوال بستگی به تفکرات دست اندرکاران نشریه دارد و نمیتوان نسخه یکسانی برای آن نوشت.
اما سه دلیل عمده برای تعیین تیتر یک عبارتند از:
1- برخی رسانه‌های توسعه مدار ممکن است به تیتری اهمیت دهند که بار ارزشی بالایی دارد،اما ممکن است خیلی هم خریدار نداشته باشد مثل تیتر مربوط به ساخت یک سد بزرگ در کشور
2- بعضی مواقع نیز تیترها مصلحتی هستند، یعنی برای خوشایند یک شخصیت یا یک حزب و گروه نوشته میشوند.
3- تیترهایی که برای افزایش فروش نشریه نوشته میشوند.
منبع: همشهری - احمد توکلی
تیتر خبر، باید خبری را اعلام کند، ولی تیترهای مقاله، گزارش و مصاحبه بیشتر نظری و تحلیلی هستند، و اصولا مقاله‌ها از تیترهای کوتاه‌تر بهره می‌برند.
منبع: همشهری - احمد توکلی
تیتر در خبر نکته مهم خبر را برجسته،و مخاطب را به خواندن خبر جذب کند.
نویسنده تیتراگر قادر به تشخیص درست این دو عنصر باشد، حالا باید بتواند با ساده‌ترین و کوتاهترین واژه‌ها (ایجاز) حرفش را درتیتر به مخاطب برساند. البته برای آنکه بتواند،همین کار ساده را انجام دهد، باید نگاهش خلاقانه و سابقه و تجربه لازم را هم در امر تیترزنی داشته باشد.
مشخصات یک تیتر خوب:
ساده، روان و شفاف باشد.
اگر آهنگین باشد، بهتراست.
بهتر است کوتاه باشد. تیترهای کوتاه اغلب-نه لزوما- بهتراز تیترهای بلند هستند.
قواعد تیتر مناسب در چهارضلعی «ارتباط، سادگی، شفافیت و جذابیت» خلاصه می‌شود
روزنامه‌نگار حرفه‌ای گاهی هنگامی که رویداد در حال وقوع است، تیترش را
پیدا می‌کند، برخی مواقع قبل از نوشتن متن خبر، یا قبل از پاکنویس کردن آن
به تیتر دست پیدا می‌کند، برخی مواقع در یک مصاحبه مطبوعاتی، در حالیکه
مصاحبه شونده در حال بیان مطلبی است، خبرنگار با خود می‌گویم «هی! تیتر رو
پیدا کردم» ولی به کسانی که تازه وارد این حرفه شده‌اند یا دانشجویان
روزنامه نگاری که تازه می‌خواهند وارد بازار کار شوند توصیه می‌شود که حتما
خبر را بنویسند، بعد اقدام به تیتر زنی کنند،
تیتر بدون فعل به ویژه برای مطالب خبری غلط است.
بیشتر در اخبار طولانی کاربرد دارند، وقتی حجم خبری زیاد می‌شود، میان تیترها نقش پاگرد پله‌های یک ساختمان را ایفا میکنند، مطلبی که نصف یک صفحه روزنامه را پوشانده بدون میان‌تیتر شبیه پله‌های یک ساختمان 6 طبقه است که در یک ردیف شما را مستقیم به طبقه ششم می‌برد، تصویر این پله‌ها برای کسی که قرار است آن را طی کند، دهشتناک است؛ پاگردهای تنفسی(درخبرطولانی همان میان‌تیترها) بدون آنکه مقصد نهایی، شما را به وحشت اندازد، مسیر را برای مخاطب پذیرفتنی می‌کند.
ضمنا خبر را طبقه بندی و موضوع بندی می‌کند. مخاطب اگر نخواهد همه خبر ما را بخواند، میتواند با توجه به موضوع میان‌تیتر، مطلب مورد نظر خودش را انتخاب ومطالعه کند و از بقیه خبر بگذرد.
اما سوتیترها در اخبار نسبتا طولانی چند کاربرد دارند. نکات مهم خبر را برجسته می کنند، مثل اقلامی که یک فروشنده از میان ده‌ها کالای داخل مغازه‌اش چینش می‌کند و در ویترین مغازه اش برای جذب مشتری به نمایش می‌گذارد. دیگر اینکه در صفحه‌آرایی به زیبا شدن صفحه - با هدف باز هم جذب مخاطب - کمک می‌کند.
منبع: همشهری
1- تیتر نباید شعار باشد
مثال:
در پی تحولات مهم در بخش نفت و گاز کشور، پالایشگاه ولی عصر آماده بهره برداری شد
کنگان؛ عظیم ترین پالایشگاه گاز خاورمیانه
این تیتر شعار است. بهتر بود به شکل زیر نوشته می‌شد:
عظیم‌ترین پالایشگاه گاز خاورمیانه در کنگان به بهره برداری رسید
این تیتر تنها سه کلمه بیشتر دارد؛ با این حال رسا، روشن و بیان‌کننده اصل واقعه و رویداد است و تأثیرگذاری آن بر روی مخاطب به مراتب بیشتر است.
